เมืองปุตราจายา ประเทศมาเลเซีย — หลังจากความรุนแรงบนชายแดนที่กินเวลายาวนานเกือบหนึ่งสัปดาห์ นายภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการนายกรัฐมนตรีของไทย และสมเด็จฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรีกัมพูชา ได้เดินทางมาประชุมด่วนที่มาเลเซีย โดยมีนายอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซียเป็นเจ้าภาพ เพียงไม่กี่ชั่วโมงหลังการเจรจา ผู้นำทั้งสามได้ร่วมกันแถลงข่าวประกาศข้อตกลงหยุดยิงทันทีและไม่มีเงื่อนไขระหว่างไทย-กัมพูชา มีผลตั้งแต่เที่ยงคืนวันนี้เป็นต้นไป
ข้อตกลงหยุดยิงครั้งนี้เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์สู้รบอย่างดุเดือดตลอด 5 วันที่ผ่านมา บริเวณพื้นที่พิพาทตามชายแดนไทย-กัมพูชา โดยมีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 35 ราย ส่วนใหญ่เป็นพลเรือน และมีประชาชนกว่า 270,000 คน ต้องอพยพออกจากบ้านเรือน เหตุความรุนแรงเริ่มต้นจากการระเบิดของกับระเบิดเมื่อวันพฤหัสบดีซึ่งทำให้ทหารไทยได้รับบาดเจ็บ จากนั้นเหตุการณ์ได้ลุกลามจนเกิดการยิงปะทะด้วยปืนใหญ่ การโจมตีทางอากาศ และข้อกล่าวหาว่าอีกฝ่ายจงใจโจมตีพลเรือน
เงื่อนไขของข้อตกลงหยุดยิง
ข้อตกลงหยุดยิง ซึ่งเปิดเผยโดยนายกฯ มาเลเซียในงานแถลงข่าว มีสาระสำคัญดังนี้
- หยุดยิงทันทีและไม่มีเงื่อนไข: ทั้งสองประเทศจะยุติปฏิบัติการสู้รบทุกชนิดในเวลาเที่ยงคืนของวันที่ 28 กรกฎาคม 2025 ตามเวลาท้องถิ่น
- ฟื้นฟูการติดต่อระหว่างกองทัพ: ผู้บัญชาการกองทัพภูมิภาคของทั้งสองฝ่ายจะพบหารือกันโดยตรงในเวลา 7.00 น. วันที่ 29 กรกฎาคม เพื่อป้องกันการสื่อสารผิดพลาดและลดความเสี่ยงที่จะปะทะกันอีก
- เจรจาทางการทูตและกลาโหม: จะมีการประชุมทูตฝ่ายทหารของทั้งสองประเทศต่อไป โดยมาเลเซียทำหน้าที่ประธานในฐานะประธานอาเซียน หากทั้งสองฝ่ายเห็นชอบ
- ตั้งคณะกรรมการชายแดนร่วม: ทั้งสองฝ่ายจะร่วมประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไปในวันที่ 4 สิงหาคม ซึ่งกัมพูชาเป็นเจ้าภาพ เพื่อหาแนวทางแก้ไขระยะยาว
- อาเซียนร่วมสังเกตการณ์: มาเลเซียในฐานะประธานอาเซียน เสนอตั้งคณะสังเกตการณ์ภูมิภาคเพื่อตรวจสอบและรับรองการปฏิบัติตามข้อตกลงหยุดยิง และอาจเชิญชาติต่างๆ ในอาเซียนเข้ามาร่วมสังเกตการณ์ด้วย เพื่อเสริมสร้างความมุ่งมั่นต่อสันติภาพในภูมิภาค
- เริ่มติดต่อรัฐบาลโดยตรงอีกครั้ง: ผู้นำแต่ละประเทศ ตลอดจนรัฐมนตรีต่างประเทศและรัฐมนตรีกลาโหม ตกลงจะกลับมาสื่อสารกันโดยตรงทันที เพื่อควบคุมและป้องกันเหตุการณ์รุนแรงเพิ่มเติม
การไกล่เกลี่ยและปฏิกิริยาจากนานาชาติ
ข้อตกลงครั้งนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกาและจีน ทั้งสองประเทศได้ส่งเอกอัครราชทูตเข้าร่วมเจรจาที่มาเลเซีย พร้อมกับคำเตือนจากประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐ ว่าจะระงับการเจรจาการค้ากับทั้งสองประเทศหากความรุนแรงไม่ยุติ ขณะที่รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนต่างยกย่องข้อตกลงนี้ว่าเป็น “ก้าวแรกที่สำคัญ” ในการฟื้นฟูสันติภาพและความเป็นปกติบริเวณชายแดน
แม้ว่าทั้งสองรัฐบาลตกลงจะกลับมาเปิดโต๊ะเจรจาเกี่ยวกับข้อพิพาทแดนและให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแก่ผู้ที่ต้องอพยพ แต่นักวิเคราะห์เตือนว่าความไว้ใจยังคงเปราะบาง จุดผ่านแดนสำคัญหลายแห่งยังคงปิดชั่วคราวจนกว่าจะได้รับการยืนยันการหยุดยิง และจะมีการประชุมเพิ่มเติมในอีกไม่กี่วันข้างหน้าเพื่อควบคุมสถานการณ์